“Gun jezelf als bestuurder betere besluitvorming”

30 oktober 2025

Marcel de Nooijer (Transavia) over wicked problems, onthaasten en écht luisteren

Al 30 jaar is Marcel de Nooijer werkzaam in de luchtvaart. Hij begon zijn loopbaan bij KLM, en sinds 2020 is hij CEO bij Transavia. “Ik ben geboeid door logistiek, door de combinatie van mensenwerk en techniek. De essentie daarbij is verbinden, dat zorgt voor de meeste energie”, zo zegt De Nooijer zelf. Wat hem ook energie en verbinding opleverde, was zijn deelname aan leergang 2024 van het ‘Verdiepte Governance’-project.

De Nooijer kwam terecht bij Verdiepte Govenance via Jenny Elissen, lid van de Raad van Commissarissen van Transavia. “Zij ging deelnemen aan de groep met commissarissen en attendeerde me erop dat ik zou kunnen meedoen in de groep met bestuurders. Dat zorgt voor verbinding tussen onze Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur. Kort daarvoor had ik een programma over governance afgerond bij Nyenrode. Het thema hield me dus al bezig”, vertelt De Nooijer. In dit artikel deelt hij 3 inzichten die hij opdeed tijdens zijn deelname aan Verdiepte Governance.

Inzicht 1: Omarm wicked problems

“Een dilemmavrije omgeving is ongezond: het risico bestaat dat dingen ongezegd blijven of dat eromheen wordt gewerkt. Dilemma’s moet je meenemen in de bestuurskamer, ondanks spanningen. Wicked problems moet je juist omarmen. Zo ben ik gepassioneerd over luchtvaart, maar er zijn veel uitdagingen. Ik vind het belangrijk om een goede balans te vinden in het maatschappelijk debat, dus om zowel naar de voor- als nadelen van luchtvaart te kijken. De discussie wordt soms platgeslagen in de buitenwereld. Daarom is het belangrijk om elkaar hierover scherp te houden in de boardroom. Ik ben oprecht trots op de transitie die we als bedrijf doormaken. We werken aan duurzame vlootvernieuwing en nemen tegelijk het economisch verdienmodel mee. Ook daar moet je een balans in vinden.”

“Mensen zeggen het in elk tijdperk, maar we leven in turbulente tijden. We hebben te maken met grote maatschappelijke en geopolitieke ontwikkelingen. Een valkuil voor bestuurders is dat je goed wordt getraind om ergens passend op te reageren, maar dat je daardoor gevangen zit in denksysteem 1, waarbij het denken snel en onbewust gaat. Maar betere besluitvorming zit in systeem 2, waar je ruimte hebt om ergens langer over na te denken. Ik vond het mooi dat deze systemen van Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman behandeld werden tijdens Verdiepte Governance.”

Door mijn deelname aan Verdiepte Governance zie ik het belang extra in van de tijd nemen voor reflectie.

Inzicht 2: Neem tijd om te onthaasten

“Tijdens boardmeetings van Transavia nemen we de tijd voor discussies. Als het nodig is, plannen we een extra afspraak in. Er is tijdens zulke overleggen zeker ruimte om te zeggen wat op je hart ligt. Tegelijkertijd zijn boardmeetings gekaderd in de tijd. We moeten in korte tijd besluiten nemen. Daar zit een spanning tussen.”

“Door mijn deelname aan Verdiepte Governance zie ik het belang extra in van de tijd nemen voor reflectie. Dat kwam ook terug in de opbouw van de sessies. Eerst lees je ter voorbereiding literatuur; vervolgens krijg je er in de bijeenkomst uitleg over. Daarna ga je in gesprek. Met die discussies verrijk je elkaar. Ik heb deelnemen als een vorm van onthaasten ervaren. Dat helpt bij het neerzetten van goede besluiten, zowel voor je bedrijf als voor de maatschappij.”

“Dilemma’s moet je meenemen in de bestuurskamer, ondanks spanningen”

Inzicht 3: Luister écht naar elkaar

“Bij de bijeenkomsten van Verdiepte Governance vond ik de uitwisseling met peers heel prettig. Om te merken dat anderen ook worstelen met bepaalde zaken. Dat zorgt voor bevestiging en verbinding. Die interactie met andere deelnemers heb ik echt ervaren als een cadeautje.”

“Ook de praktische oefeningen spraken me aan. Bijvoorbeeld die over de continuous dialogue. Hierbij gingen we in koppels van 2 aan het werk. De ene persoon gaf 3 minuten lang antwoord op een bepaalde vraag. De andere deelnemer moest luisteren. Dat was een mooi bewustwordingsproces. Ik ben actiegericht en vul vaak al veel in tijdens een gesprek. Maar dan mis je relevante informatie. Het klinkt banaal, maar ik vond het goed om hiermee geconfronteerd te worden: dat je écht moet luisteren en niet moet invullen.”

Dialoog als zuurstof

De Nooijer deed tijdens zijn deelname aan Verdiepte Governance niet alleen nieuwe inzichten op, maar kon ook bestaande kennis en ervaring integreren. Hij vertelt dat Transavia een zelfontwikkeld leiderschapsmodel gebruikt. “Dat heeft verschillende lagen: de ‘ik’ ten opzichte van je team, je organisatie en de wereld.” Samen met toezichthouder Jenny Elissen heeft hij gesprekken over hun deelname aan het programma en het belang om de governance binnen Transavia te verdiepen. “Dat willen we verder uitwerken. Daarom hebben we afgesproken om hier binnenkort tijd voor te nemen tijdens onze strategiedag. We hebben als het ware een actieagenda in het klein neergezet.”

Of De Nooijer andere bestuurders aanraadt om deel te nemen aan Verdiepte Governance? “Ik ben heel enthousiast over de opzet, want door de dialoog verrijk je elkaar. Dialoog is de zuurstof voor een organisatie. Dat wens ik andere bestuurders ook toe. Gun jezelf betere besluitvorming!”